
گفتوگوی اختصاصی «نسلفردا» با پژوهشگر حوزه زنان درباره زن مسلمان ایرانی
تعداد بازدید : 4
زن مسلمان ایرانی در تراز معرفی بهعنوان الگوی جهانی است
نویسنده : مریم محسنی
پژوهشگر حوزه مطالعات زنان با توجه به تعریفی که اسلام از زن ارائه میدهد و تلفیق این نگاه با آنچه در فرهنگ اصیل ایرانی وجود دارد، عنوان کرد: این موضوع شرایطی را رقم زده است که شبکههای برونمرزی ایران، بهویژه «پرس تیوی» بتوانند دست به ارائه الگوی جهانی از زن مسلمان ایرانی بزنند. پژوهشگر مطالعات زنان، از سه مؤلفه اصلی درباره نقش و هویت زن در فرهنگ اسلامی نام برد و گفت: نقش دختری، همسری و مادری سه نقش اصلی هستند که در فضای خانواده زن در آنها نقشآفرینی میکند. نگاه اسلام به جایگاه دختری ویژه است، به دختر در خانه اهمیت خاصی داده میشود، در جایگاه همسری، مدیریت عاطفه خانواده، تربیت در خانواده در نگاه دینی بسیار مهم است؛ همچنین در اسلام تاکید زیادی روی نقش مادری شده است. مهمترین نقش در اسلام تربیت انسان است که زن به صورت مباشر و بیواسطه این کار را انجام میدهد.
« محدثه کامیار» درباره وضعیت جامعه ایرانی با تعاریفی که اسلامی از زن دارد گفت: دستگاهها و نهادهای فرهنگی نتوانستهاند هویت دخترانه، مادرانه و همسرانه را خوب منتقل کنند. دانشگاهها، حوزهها و... نتوانستهاند از زن آن گونه که باید پشتیبانی کنند و بهدرستی محصولات فرهنگی تولید کنند تا در این زمینه گفتمانسازی شود. نهادهای علمی میتوانستند دانش بهتری را در این زمینه برای هویت زن مسلمان تدارک کنند. نهادهای مذهبی و تبلیغی هم نتوانستهاند طوری تفکر ایجاد کنند که در این زمینه برای هویت زن مسلمان کارهای اساسی صورت بگیرد. کامیار، درباره قابلیت زن مسلمان ایرانی برای معرفی به جامعه جهانی گفت: بعد از انقلاب میتوانیم الگوهایی معرفی کنیم که گرچه به لحاظ تعداد و اندازه زیاد نیست، اما از جنبه کیفیت دارای ارزش زیادی است. حضور عفیفانه زنان در عرصههای اجتماعی، قابلیت معرفی در سطح بینالملل را دارد؛ بهطورمثال در اکثر رشتههای ورزشی، نماینده زن داریم که با حجاب کامل شرکت میکنند. در بزرگترین مسابقه استعدادیابی کشور «عصرجدید»، نفر اول که با رأی مردمی انتخاب میشود، یک زن بود. در المپیادهای بینالمللی علمی، زنان جایگاه خوبی دارند. گرچه اینها تمام ظرفیت ملت و امت اسلامی ما نیست؛ ولی این الگویی است که کشور ایران و اسلام میتواند در جامعه جهانی بروز دهد، هر چند آن چیزی که آموزههای اسلام مشخص کرده فراتر از اینهاست. وی افزود: میتوانیم الگوی خانواده موفق ارائه دهیم. میتوان در زمینه الگوی زن موفق در خانواده گامهای جلوتری برداریم؛ البته طراحی مسیر دستیابی به تمدن اسلامی در گام دوم انقلاب در حوزه زنان هم برای همین امر است، کشور ما قابلیت ارائه الگوی جهانی را در حوزه زنان داراست. این پژوهشگر حوزه زنان با توجه به نقشی که برای زنان در اسلام تعریف شده است، درباره دستورالعملی که شبکههای برونمرزی به ویژه پرستیوی برای انتقال این مفاهیم به جامعه جهانی باید در نظر بگیرند، گفت: برای حضور زن در عرصه بینالملل نیازمند طراحی مدل هستیم. طراحی مدل در رسانه مهم و تأثیرگذار است؛ بهطورمثال باید بیان کرد مدل حضور زنان در صحنه بازیگری، اجرا و... باید چگونه باشد. ملاحظات شرعی در شکلدهی این مدل باید وجود داشته باشد؛ رفتار باحیا، عفیفانه، کیفیتوکمیت وقتگذاری در عرصههای مختلف با توجه به نقشهای مختلف همسری و دختری، در نظر گرفتن جذابیتهای بصری، سنجش ذائقه مخاطب و.... باید به همه اینها توجه شود. ما نیازمند طراحی ایدهها و البته تاثیرگذار در تبیین مؤلفههای اصلی زن تراز در فرهنگ اسلام هستیم. وی گفت: تأثیر رسانهها چه به صورت محسوس و چه نامحسوس دیده میشود. بعد از پخش سریال «نرگس» با این تعریف که این شخصیت یک دختر چادری با مؤلفههای خاص خودش بود، طبق پژوهشی که مرکز افکارسنجی صداوسیما انجام داد، نتیجهگیری شد که دید مردم نسبت به چادر مثبت شده است. این تأثیر رسانه را کامل نشان میدهد. یا بعد از پخش سریال «ستایش» این اسم به سومین اسم دختر در کشور تبدیل شد، اینجا تأثیر رسانه بسیار محسوس است. کامیار، در پاسخ به این پرسش که آنچه ابرقدرتهای رسانهای علیه دیدگاه اسلام به زن القا میکنند، چهقدر در نگاه جامعه جهانی به این مقوله اثرگذار بوده است، گفت: وقتی غرب به مرحله صنعتی شدن رسید، بعد از تبدیل شدن زنان به نیروی ارزان، این موضوع خاستگاه بعضی از مطالبهگریهای زنان شد. وی افزود: در عرصه سیاسی با معرفی غلط و ناقص احکام اسلام سعی در ایجاد بدبینی نسبت به آموزههای اسلام در افکار عمومی کردند. با القای شبهات در احکام اسلامی و دینی سعی کردند وانمود سازند که اسلام نگاه پاییندستانه به زن دارد. اما با همه این تلاشها و با همه این بودجههایی که در این راه صرف شد، اقبال زیادی بهسمت اسلام در کشورهای اروپایی و آمریکایی شد؛ بهویژه با فضای رسانههای آزاد که آموزههای اسلام را در اختیار بسیاری از افراد قرار میدهند، افزایش موج گرایش به اسلام شاهد خوبی برای این امر است. انتخاب حجاب در بسیاری از کشورها برای اینکه حجاب را به عنوان پوشش انتخاب و حتی برای افرادی که مسلمان نیستند هم به صورت یک سازوکار برای تأمین امنیت خودشان تعریف میکنند، شاهدی برای این امر است. این پژوهشگر حوزه زنان درباره تعدیل نگاه جهان نسبت به فضاسازیهایی که علیه برخورد اسلام با زنان ارائه میشود، گفت: شبکههای برونمرزی ما باید با نشان دادن مزیتهای نسبی که اسلام دارد؛ بهداشت روان زن مسلمان، آرامش خانوادگی، پایداری خانوادهها، روابط گرم و سالم زنان مسلمان در چارچوب خانواده، هدفمندی و معناداری زندگیشان، تربیت فرزند براساس الگوهای اصلی اسلام و.... که در واقع مزیتهای نسبیاند که زن در فرهنگ اسلامی نسبت به رقبایش دارد، به این موضوع به صورت عمقی بپردازند. نکته دوم اینکه الگوهای موفق زن مسلمان را معرفی و در واقع آنها را ساخته و پرداخته کنند. نکته سوم اینکه سبک زندگی زن مسلمان را به صورت هنرمندانه و جذاب ارائه دهند.